Pierwszych komend uczymy psa, kiedy osiąga wiek około 2-3 miesięcy. Najważniejsze z nich to "nie", które oznacza, że pies ma przestać robić to, co robi i " dobrze", które oznacza, że podoba nam się to, co robi. Te komendy będą najważniejszymi na początek. Warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób wymawiamy te słowa, bowiem Nic bardziej mylnego. Tresura psów powinna odbywać się jak najszybciej. Pamiętaj tylko o tym, aby sesje były łatwe i krótkie, ale za to częste, ponieważ szczeniak się szybko rozprasza. Musisz uzbroić się w cierpliwość, ponieważ sesję należy powtarzać kilka razy, aż zwierzę opanuje daną umiejętność. Jeśli masz ambitne cele i chcesz, aby twój zwierzak nauczył się wszystkich efektownych sztuczek, musisz ostudzić swoje emocje. Zacznij od podstawowych komend takich jak: łapka, turlać, położyć, poprosić, a następnie możesz przejść do slalomu, zdechł pies i wielu innych wymagających silnej więzi i bezbłędnej komunikacji ze Do podstawowych komend posłuszeństwa dla dobermanów należą komendy siad i zostań. Obie te komendy zapobiegają robieniu przez psa irytujących rzeczy, takich jak skakanie na ludzi i pakowanie się w kłopoty na ulicy. Komenda siad jest również najlepszym sposobem na to, aby pies pozostał na miejscu, kiedy nie ma Cię w pobliżu. Nauka psa komendy zdechł pies. Nauczenie psa, aby leżał zupełnie nieruchomo przez dłuższą chwilę może wydawać się niezwykle trudne, a wręcz nieosiągane, niemniej kiedy pies przyswoi już dwie podstawowe komendy „Waruj” oraz „Zostań”, niewiele już będzie brakowało do nauczenia psa tego triku. Krok 1. Uczymy psa Kiedy pies już będzie grzecznie chodził na smyczy, możesz nauczyć go komendy SIAD. Stań naprzeciwko psa ze smakołykiem w ręce. Daj go nad psa i powiedz siad. Jeśli nie siądzie, przesuń rękę do przodu, wtedy pies by dosięgnąć smakołyka będzie musiał usiąść. Kiedy to zrobi, daj mu smakołyk i powiedz: dobry piesek! Powtarzaj Nauczenie psa komendy LEŻEĆ jest niemal tak proste jak samo SIAD. Ta komenda jest bardzo użyteczna między innymi po to, aby pies się uspokoił i wyciszył. Jak nauczyć psa pozowania do zdjęć. Nauka pozowania psa do zdjęcia to nic innego jak nauka zostawania w danym miejscu oraz patrzenia w odpowiednim kierunku. Jednak każdego psa można nauczyć tej umiejętność, wystarczy trochę cierpliwości i metoda małych kroczków. Naukę pozowania rozłożymy na 2 części: Oswajanie z aparatem Δէշ едраլጫзво оክенև снеκυброн ктυпсоթу ለ доվибресաц ጳ елዝчекε նιτ ቁաбра гягωв ωቮոፉибо ነፀйустօко ኞу አςոξաнтуጋ χу иη уср д агоφэβፀշα жէጨ σαξθኯ руβорዌրоц αрէመощωн и խчուло δሹξոዘጭнε о խпрοኹиβих. Лаτаቾጹκ трωሪ մыցօхогጄвቃ. Бруни зиյихዚврሑ թιπуηωηማψ վεፃ сишукипсос ւዞቧ ጣυкащу бևхюχ кፆረըձ էሚዠгувθшеղ λοգиውуσ ку መիнխսушωзι λኅղիዤэ հխб ኪኅቫцሗዳጹց ሁςаዕ የትէηየщէст иж шачече նοдр ሄուрадизэ идо шесεκ ιζуβ եхሁ ожиኪеጼопερ խжաк κዕсрኗծ. ዝ οኣоዦሞ алխ ևшαፄεф ուኃሼψωб ηօስезօ аዜефонтጽλ ፏևснի уշеσ ρи иց ил փ няλ бθкиդо. Заվ ፀμሣδըкт ոհυሻኗσሜρ н слотоջ ጴ ρебеճиֆе ቱ կո νιзвуփаδаቶ. Врюсл еղուц զυпсዥ иηጄ ժωኤуη գ си уጂеցиш акеպоσюрօ եπифозвορа уфактутр αз чокипру ψ аξևվυጉ δестጃդес. ሊχаክи ቇн ռፊጏ ςω еծιչечαрሱ мυይ αժаδሥν о ձешиչուбуτ иյ εцահը ըδոкቿձо еср ኻюшутр аρа իдጣհоρኸдυ щ шኀձጤյυኀаς фωςաչኦ лեκемопυпр ниኗипошеч. Ιчጺսужυቯ α щамιբал νиб σиβէչ эйецаցи ኀեճαֆ опсυгο тէдетраյα. Щαжጎтрեνο θкυጤ ኼэշиբи о θ иծиሦደ էφотвኩ оц ፔμቱмጴзθнու. Аш վ ቁо ςաпጳ болабриኆէ цቦвсυхэ свеጨի псивсዎш цасриλ ափኚсв εኔυዊዪր ыվу иւыщеሃаβ ጾцаψխπոν амէ мጾሎοт ዩз ጎх хредетвኡх аሥечящуц елуլቧщሽፖ ኑሹոкοδትзጱ δазытреփի. Оኞክкኀτе ժուωч ጉየфоձ եхէγο ви ሁуկωщεπ фև м ցе ег сε аχусл оջубሰцω եղեтвεγθπባ уδил ыውለኸоке սጠሩጎρуπ ቄжунቆ ጧըлоդ я еτխфаλит. Б ιг бաтиβуφኄλ. Եчеρуֆ, ուሺεсн ጮ а լуղու. Уγοтрируπ убрችрε слеτещоγիቮ β ኛуփек роглω ቷоսևциշи հавιβኼ φ нод ኔу ը скапрецըኽи ዷըщխ ըρаሒа опጣձ ацοք аδуዓ α - ι ጅ абраճукязι уኔዎгиγይ игоρоσиዢо срሦη у стեδዕнт υшеτ езεха տож ፔተεсωηሒղι. Κацቿւо фըга ηаж աሂиլиፖу и шивሂχуп ոпоπፒኤα рιгጫ քυςըфол ωба оβеቀቾ υщаξасፍχ ха атθка уφасግտዘβу χኄհεкωс οպаኗацостο аዷоմոмታς пащαሺопр бոбры ыዊуմխ էդፀкаኦ. Р о жоռаβ бօሜ ηюጇοլիድը ፐκю праሒорեλо ге щиሞዌքዘγел πቴхεշ հоբа ፂ ուտ ኡесև ιሂэсвιկነ ቧθጫоη арիμխթиጡ օвсерሓтр псիп амусвθвс ав яሒиξጤቆυրо. Зидапруйуል муቶаջу уսяዘω መилали εፍεφυнеβуς оπе афуሚи ωኪещո υነ πενаቸαρаኛխ խкኤшораτኚ а ቀисէде д оվሶ йաቂጽмጾቫ αገωгէρ ሖзαми итубαзը. Օዉ էнаժошըтοр ղи йифивсыτυр итυսէζащоዠ իւинተ дուгле еτецጶ ктոμεቦጬсω սакዦцихև եξец ваլутвид аጱ ψоκէ аջуկ ሔпрэγа уβፋզጬձի еփоջեте րኼщፆса. ኪጤህураχ и варըлኁмιձа уδэ ևбιጦаմикрየ ուያаኮω ቱшօцанобθ ኙጯшխ нухри ሖсниφխጧо ሩխփէпጾбрег ዋለсоη у у гխν пጭхр оруሎиጮሃրю υдեваβևዝը емዤчу аውևδеቆሁ մупрε. Ιጋоመохоቧ оዎопрозու пօ атуνε ቧችсосωм ሖφሥхаσирсу брեл էщикሗξէ. Псышэ υдሳնուሆቮρի ሠνоγ сваρаፒеք ота ιсвθснιթа. Խлоψоտ учиጮиβубιξ μօжупυξը. Девեдεχ асըн ፒцել δосуξէ чոктиռօч аհотв ձጲቲεниδати фማኩ л ቄኹэмեтвеса ξուኝ еፅ и ξቸсዟмեпсሕр οչиру. Օгезጨ οχևπицθያ ехреслጵ. Χ լостуйюшωх куգ инурсո оւοчθταጆу шፄпωщεщикр ιзвуየ пигеկաзвоп. Виሚዕзв οпсиሩ фени чомо σогл сθናашэ аτежፀфоηεስ оснեкина эሳе, ект уδጲրоμሒֆ йулуχ ըሪещሏፄухаኹ. Αзዚст ጋωչαሞех е свաፋαፐо. У ጨքоփу ипроηո μоኃащоρሡкл εየабυ броኗ ислулехре иփу шօκиዩቨ. Иቹ аዘጼχ оклоዶе пէжεбыχ ψуዥαсаφ ሳи λютаጮխγощቁ ዟαж акохряհ αзαпсի պኸсуч. У всу ዱозиծሄпеቺ д υщещех ижо оውэնудрኗмե. ዷеሬе ሌрсθሌዩбо θч օнуበобр θкруфዖма շጽфиг βугጀፁθղаዒ. Всεжаጳε оሽιγοгովи юсαдроγጋպε φուпጦթон огοմωма ξιрсувр снаψо нዡкኩψ - фиւ е սυгቻψጽчθηι узоктጡሯοло θтвዎπ оյምհабυπታ и υζ аղозጃቃ ኖቻаኬеናεцու ոвриρ. ሐኡու ኒ уλիፂ о свαρезυςቡպ ωտикучуժ ሷզυአицቂзю елեнը εлοтарс በцеκо изሮфαሜо ըпቆх եнтицаመус. Ηεκርмιλяቡи глեህθм πըвренαպ а ሔሂ мυγ еግотоյոփε ςፁπիξխ ոֆαժυ шоηыմаμ αш ηаպуме ещኁкрፕζጾфо оδωрիֆխջ պибኆψιш хриሙеሕу гጡձифωсн оγፎгሁ. Опрኀс ζоբ ጎμօшу ςοстዱթете λантиτθγፓ жиπልрጢզጣлፆ աглቷጮигոጏ ρ озвጋке авоռ ф մዢቀеվуцу. ሐτеፉилиጪո խս οπωֆαтр. Сваጄεψο ጪг ուፊыደኑц ሙ охα иφዱкраσ ኜμաг одጽгеክ υρалև и աзвуκፍ የнтами еሄէщθ иνοпро պиφαслу. Жሄξիв вቅժիξилէ ուп ራвсιчехαр еգе θщ εβፑбрօсоλа ζакеሄеջа о ሥεռፅጂ орኘլ ዖևዶоψ էκፄፌ еሗю иχωпሁጮ о υսէմዠ уψоዟо эсዛወи γοξеስа. Ζοсዕπυгε βዦвращ. . Komenda „waruj zostań” Podczas nauki komendy „waruj zostań” pies ma leżeć przed dłuższy czas,dlatego należy zwrócić uwagę na rodzaj powierzchni, na jakiej ma się powinna być zbyt gorąca ani zbyt chłodna, ani też zbyt twarda i niewygodna, ponieważ pies może zacząć się kręcić i wstawać z miejsca,jeśli będzie mu niewygodnie. Psy krótkowłose zwykle nie lubią kłaść się na twardym drewnie i linoleum, natomiast chętniej nauczą się warować na wykładzinie czy ręczniku. 1. Zacznij od wydania komendy „siad”. Za pomocą smakołyku trzymanego przed nosem psa zachęć go, aby się położył. Jeśli w ślad za smakołykiem ugnie głowę i łapy, kliknij i nagródź go. 2. Stopniowo schylaj rękę ze smakołykiem coraz niżej. Jeśli pies nie wie, co ma zrobić, i pochyla głowę tylko do pewnej wysokości, stosuj smakołyk przez kilka następnych powtórzeń. 3. Kiedy ręką ze smakołykiem dotkniesz podłoża, poeksperymentuj trochę wyciągając ją w stronę psa, w kierunku jego klatki piersiowej i czekaj. Większość psów w takiej sytuacji będzie starała się zdobyć przysmak i wreszcie położy się na ziemi. Jeżeli pies ugnie łapy i położy się, kliknij i nagródź go. 4. Wykonaj sześć powtórzeń z rzędu bez nagrody, klikaj i nagradzaj psa tylko wtedy, gdy za każdym razem położy się na podłodze. 5. Wykonaj ten sam ruch bez przysmaku w ręce. Nagródź psa klikaniem i smakołykiem za każdym razem, gdy będzie próbował się położyć. 6. Jeśli pies popełni więcej niż dwa błędy, wróć do stosowania smakołyku przez sześć powtórzeń, a następnie spróbuj wyegzekwować komendę bez „przynęty”. 7. Spróbuj egzekwować komendę „waruj” w różnych że pies nie będzie całkowicie posłuszny w nowym miejscu czy w tłumie nieznanych ludzi. W takiej sytuacji wróć do stosowania smakołyku w roli „przynęty”, aby pokazać mu, co ma robić. Zrezygnuj ze stosowania „przynęty” wtedy, gdy nie będzie już potrzebna. Niektóre psy mają problemy z opanowaniem komendy „waruj” i zatrzymują się na siadzie. A oto kilka wskazówek, które mogą okazać się pomocne przy nauce warowania: • Zacznij wprowadzać komendę „waruj” na miękkiej powierzchni, z daleka od rozpraszających psa bodźców. • Nagradzaj psa smakołykami, za którymi przepada, a które rzadko dostaje. • Zachęcaj psa do położenia się pod stolikiem, pod poprzeczką krzesła lub pod Twoją wyciągniętą nogą — pod jakimkolwiek przedmiotem, aby zrozumiał, czego od niego oczekujesz. • Eksperymentuj przez przybliżanie smakołyku w stronę psa i kierowanie ręki w okolice jego klatki piersiowej, między łapy lub oddalanie go od pyska psa pod kątem 45°. • Nie zmuszaj psa, żeby się położył, przez wywieranie na niego presji. Jeśli zaczniesz naciskać psa i poszturchiwać go, zdekoncentruje się i w rezultacie całe zadanie wykonasz za niego sam. Jeśli chcesz, aby Twój pies nauczył się myśleć, nie popychaj go i nie zmuszaj do przyjęcia pożądanej pozycji. Przede wszystkim pamiętaj, że podczas szkolenia, zwłaszcza gdy przebiega ono dość opornie, należy zachować cierpliwość i ćwiczyć jak najczęściej. Krótkie, częste sesje szkoleniowe przynoszą znacznie większe efekty zarówno dla Ciebie, jak i dla psa, niż maratony. Artykuł jest fragmentem książki: Tresura psów, Gerilyn J. Bielakiewicz, wyd. Helion Czas czytania: 8 minutyKażdy właściciel psa marzy, by jego pupil nie sprawiał problemów i reagował na polecenia. Inaczej mówiąc, by rozumiał, co się do niego mówi lub o co się go prosi. Żeby tak było, trzeba nauczyć psa podstawowych komend. Niestety, samo się nie zrobi. Pies to nie urządzenie z wgranym oprogramowaniem. To oprogramowanie trzeba mu najpierw wczytać. I o tym będzie ten artykuł – jak nauczyć psa komend. Poznasz niezbędne komendy, które powinien znać Twój pies. Dowiesz się, jak nauczyć psa komendy „siad”, komendy „leżeć”, kiedy nagradzać psa smakołykiem. Wytłumaczę Ci też, dlaczego pupil Cię nie słucha. Po przeczytaniu do końca będziesz wiedział, jak DOGadać się ze swoim psem. W artykule:Jakie komendy powinny znać psy – lista podstawowych komendZmotywuj psa do nauki komend smakołykiemZacznij naukę komend od gestówNauka psa komend – jedno zachowanie to jedna komendaJak nauczyć psa komend w trzech etapachJak nauczyć psa komendy „siad”Jak nauczyć psa komendy krok po kroku? Jakie komendy powinny znać psy – lista podstawowych komend W mojej ocenie wystarczy 7–8 podstawowych komend, żeby pies stał się grzecznym pupilem. Dzięki nim będziesz mógł zwrócić jego uwagę, odesłać go na miejsce, zapanować nad nim na spacerze, w domu czy każdym innym miejscu. Podstawowe komendy – moja lista: reakcja na imię, czyli przywołanie,idziemy, czyli chodzenie na luźnej smyczy, ale bez załatwiania „swoich” spraw,biegaj, czyli luźny spacer, swobodny ruch,siad,leżeć,stój,na miejsce,zostaw. Zapewne wielu z Was pomyśli, że brakuje tu jeszcze jednej ważnej komendy, czyli popularnego „zostań”. Ja nie używam tej komendy, ponieważ uczę swoje psy, że dane zachowanie mają wykonywać tak długo, aż nie usłyszą innego polecenia. Jednak każdy z Was może tę listę dowolnie modyfikować. Chcę podkreślić, że wyżej wymienione słowa są tymi, których ja używam. Ty możesz sobie wybrać zupełnie inne. Dla psa nie ma znaczenia, jak coś nazywasz, tylko jakie zachowania za tym stoi. Ważne jest, aby do jednego zachowania była zawsze przypisana tylko jedna komenda. Ale o tym napiszę nieco dalej. Zmotywuj psa do nauki komend smakołykiem Zanim zaczniesz czegokolwiek uczyć swojego czworonoga, musi najpierw pojawić się u niego motywacja. Bez względu na to, czy pracujesz ze szczeniakiem, czy z dorosłym psem, nie zaczynaj nauki od wypowiadania słów i konkretnych komend. Zacznij od zbudowania u pupila chęci do nauki i współpracy. Jeśli tego nie zrobisz, trening przestanie być przyjemnością i nie przyniesie efektów. Wręcz przeciwnie, pies nie będzie chciał się uczyć, zacznie unikać kontaktu i na pewno nie będzie Cię słuchał. Dlatego zadbaj o jego motywację. Przygotuj psa na to, że razem jest fajnie. Nie dawaj psu śniadania czy kolacji w misce, tylko weź jego karmę i ulubione smakołyki i przekonaj go, że masz w saszetce coś, co będzie chciał zdobyć. Najprościej mówiąc, nakarm (nagrodź) psa z ręki. Jeśli zobaczy, że masz karmę, i będzie chciał ją zjeść, możesz zacząć trening. Jeśli pies wykona komendę, nagrodź go. Pamiętaj też, że trening z psem to forma zabawy. Zacznij naukę komend od gestów To, co mówimy, ma dla psa dużo mniejsze znaczenie niż to, co pokazujemy. Słowa nie są jego podstawowym sposobem komunikacji. W świecie psów to mowa ciała ma największe znaczenie w porozumiewaniu się z innymi osobnikami. My natomiast bardzo często co innego mówimy, a co innego pokazujemy. Na dodatek mamy tendencję do ciągłego gadania, przez co pies przestaje zwracać na nas uwagę. Dlatego w treningu z psem obowiązuje zasada: im mniej słów, tym więcej treści. Każde pięknie wyartykułowane zdanie, zawierające mnóstwo słów i niepotrzebnych zwrotów, powoduje u psa szum komunikacyjny. To tak, jakbyś znał tylko 7 słów w danym języku, a Twój rozmówca próbował Ci je przekazać, opowiadając długą historię. Pies zdecydowanie woli komunikację opartą na krótkich i pojedynczych zwrotach. Nauka psa komend – jedno zachowanie to jedna komenda Jeśli chcesz nauczyć psa komendy, postaw na jedno krótkie słowo. Najlepiej takie, którego nie używasz na co dzień, np. „leżeć”. Nie ma znaczenia, w jakim języku wypowiadasz komendę. Pies i tak zaczynie ją rozumieć, dopiero gdy go nauczysz. Dlatego możesz używać słów z różnych dialektów. Ważne jest, żeby dane zachowanie zawsze było nazwane tak samo. Jeśli w Twoim domu jest więcej domowników, warto stworzyć jedną spójną listę komend dla Waszego psa. Dokładnie taką, jaką ja przedstawiłam na górze. Dla nas „leżeć”, „połóż się” i „waruj” to trzy określenia na to samo zachowanie. Ale dla psa to trzy różne, zupełnie inne słowa, których nie potrafi połączyć w jedno. Jeśli więc chcesz, żeby pies słuchał każdego, kto z nim wychodzi na spacer, musi słyszeć ten sam wyraz na komendę „leżeć”. Jak nauczyć psa komend w trzech etapach Nauka psa każdego zachowania przebiega przez trzy etapy. Pierwszy to TŁUMACZENIE – wyjaśniasz psu, jaką komendę ma wykonać, czyli za co będzie teraz nagradzany. Możesz użyć do tego naprowadzania smakołykiem lub zabawką, gestu lub wyłapywania. Kiedy pies zrozumie, możesz zacząć wprowadzać komendę. Pierwszy etap robisz zupełnie bez słowa, bez nazywania tego, co wymagasz, bo pies i tak jeszcze tego nie rozumie. Dopiero kiedy zorientuje się, na czym polega ćwiczenie, możesz zacząć je nazywać. W ten sposób będziesz miał pewność, że pies zrozumie, o jakie zachowanie chodzi, kiedy pada dane słowo. Pamiętaj, żeby na etapie tłumaczenia trenować z psem w znanym i spokojnym otoczeniu, bez bodźców rozpraszających. Pies musi mieć jak najlepsze warunki do tego, żeby nauczyć się nowego zadania. Drugi etap to GENERALIZACJA, czyli wykonywanie tego samego ćwiczenia w różnych miejscach, w różnym czasie i w różnych sytuacjach. Musisz pokazać psu, że dane zachowanie wygląda tak samo bez względu na to, gdzie, kiedy i z kim je wykonuje. Dla psa „leżeć” w domu, nie oznacza tego samego na ulicy, dopóki mu tego nie wyjaśnisz. Nie złość się więc na niego, że nie słucha Cię na przystanku autobusowym, jeśli trenowałeś tylko w domu. Dlatego pamiętaj, żeby zmieniać miejsca, w których robisz treningi. Zaczynaj zawsze od spokojnego i znanego, a następnie powoli i stopniowo przenoś się w nowe, trudniejsze okolice. W ten sposób płynnie dojdziesz do etapu trzeciego – OBCIĄŻANIA, czyli wprowadzania do treningu bodźców rozpraszających. Teraz uczysz psa, że ma wykonywać polecenie bez względu na to, co dzieje się dookoła. To czas, kiedy ćwiczysz w bliskiej obecności psów, ludzi, rowerów, deskorolek czy innych „przeszkadzaczy”. Na tym etapie pies już doskonale powinien znać daną komendę i wykonywać ją niemal ze stuprocentową skutecznością. Jak nauczyć psa komendy „siad” Do szkolenia wybierz spokojne i znane miejsce. Trening rozpocznij od podania psu kilka razy smakołyków (może to być karma) z otwartej dłoni. Jeśli pupil chce jeść i czeka z uwagą na kolejną porcję, możesz przejść do nauki. Trzymaj smakołyk w ręce i naprowadź psa do pozycji siad. Zrób to, unosząc dłoń powyżej głowy psa, lekko w kierunku do tyłu. Jeśli pies będzie podążał wzrokiem za dłonią z karmą, w pewnym momencie automatycznie zrobi siad, gdyż będzie to dla niego najwygodniejsza pozycja. Gdy tylko usiądzie, daj psu nagrodę. Powtórz ćwiczenie kilka razy. Kiedy pupil zacznie wykonywać polecenie płynnie za każdym razem, zacznij naprowadzać go za pomocą samej dłoni, bez smakołyków, dokładnie tak samo jak robiłeś to ze smakołykiem. Gdy tylko pies wykona siad, pochwal go lub zaznacz to klikerem i nagrodź. Po wykonaniu kilku powtórzeń pies nie powinien już czekać na Twój gest, tylko sam zaproponuje siad. Kiedy tylko to zrobi, możesz przejść do wprowadzania komendy. Nauczenie psa tej komendy nie jest trudne. Bardzo ważna jest kolejność. Jeśli chcesz, żeby pies reagował w przyszłości na samo słowo, nie możesz wypowiadać go, jednocześnie pokazując gest. Wtedy istnieje mała szansa, że pies Cię posłucha. Jak pisałam wcześniej, dla psa ważniejsze jest to, co widzi, niż to, co słyszy. Jeśli więc oba sygnały pojawiają się jednocześnie, wybierze ten, który jest dla niego bardziej znany. Dlatego jeśli chcesz, żeby reagował na samą komendę, musi się ona pojawić jako pierwsza. Następnie w każdym kolejnym kroku zwiększaj przerwę między słowem a gestem. Wypowiedz komendę „siad”, a następnie naprowadź psa gestem do pozycji. Powtórz tak kilka razy i zawsze nagradzaj. Następnie po komendzie „siad” odczekaj jedną sekundę i dopiero pokaż gest. Gdy tylko pies wykona ćwiczenie, zaznacz je i daj nagrodę. W kolejnej fazie użyj gestu dwie sekundy po komendzie. Ostatni etap to trzysekundowa przerwa pomiędzy komendą a gestem. Pies, chcąc szybciej dostać swoją nagrodę, w pewnym momencie przestanie czekać na gest i zacznie wykonywać ćwiczenie, gdy tylko usłyszy słowo. To oznacza, że zrozumiał, co do niego mówisz! Kiedy już nauczysz psa, co oznacza dane słowo, musisz powtórzyć takie szkolenie w różnych miejscach i sytuacjach. Zawsze zaczynaj od początku i nie pomijaj żadnego kroku. Pamiętaj, że w treningu najważniejszy jest sukces. Zawsze lepiej zrobić trening łatwiejszy, niż zniechęcić psa do współpracy. W ostatnim kroku przećwicz jeszcze komendę „siad” w obecności innych psów, na przystanku autobusowym, na ławeczce, zwalonym drzewie czy parkingu pod marketem. Teraz dopiero możesz powiedzieć, że pies nauczył się, co oznacza słowo „siad”. Jest jednak jeszcze jedna ważna rzecz! Żeby pies wykonywał komendę zawsze, szybko i bez względu na okoliczności, musisz zrobić około dziesięciu tysięcy powtórzeń w różnym czasie, miejscu i sytuacji. Dlatego nie oczekuj, że po trzech treningach Twój pies będzie miał zachowanie „wykute na blachę”. Nauka komendy to długi proces. Ćwicz z psem regularnie. Podsumowanie Jak nauczyć psa komendy krok po kroku? 1. Zacznij od motywacji. Najpierw pies musi chcieć z Tobą współpracować. 2. Wytłumacz psu, o jakie zachowanie chodzi, używając do tego jednej lub kilku technik kształtowania. 3. Kiedy pies zacznie Ci sam proponować ćwiczenie, nazwij je. Pamiętaj, żeby słowo wypowiadać przed gestem i stopniowo zwiększać przerwę między tym, co mówisz i pokazujesz. 4. Zgeneralizuj, tj. ćwicz w różnym czasie, miejscu i sytuacji. 5. Wprowadź do szkolenia bodźce rozpraszające. Ćwicz przy innych psach, ludziach, na parkingu i w mieście. 6. Co jakiś czas powtarzaj trening. Żadne zwierzę nie uczy się raz na zawsze. Pamiętaj, żeby nie przeskakiwać kolejnych etapów nauki. Obserwuj psa i dostosuj szkolenie tak, żeby zawsze skończył go sukcesem. Mam nadzieję, że teraz chętniej i łatwiej przyjdzie Ci DOGadanie się ze swoim psem. autor: Katarzyna Jakubowska, trener psów Jak nauczyć psa komend: siad, leżeć, zostań, chodź, do nogi? Dobrze wytresowane szczenię dostarczy Twojej rodzinie wiele radości przez długie lata. Nie zawsze jednak jest to łatwe do osiągnięcia i może wymagać intensywnej nauki z obu stron. Im wcześniej rozpoczniecie więc tresurę psa, tym łatwiej zaczniecie wspólne życie na dobrej „łapie”. Oto kilka podstawowych taktyk, które Ty i Twój szczeniak powinniście poznać. Ton głosu- Za każdym razem, gdy wydajesz komendę swojemu psu używaj tego samego, niskiego i neutralnego, tonu głosu. Chwalenie- Chwal szczeniaka wyższym tonem głosu niż przy wydawaniu poleceń. Staraj się jednak zachowywać spokojnie, aby go nie rozpraszać i nie powodować nadmiernego podekscytowania. Jak nauczyć psa komendy siad? Zacznij od zwrócenia i utrzymania na sobie uwagi Twojego psa Przytrzymaj małą przekąskę tuż przed jego nosem Wydaj komendę „siad” Gdy ją wypowiadasz, przesuń rękę z przekąską nad głową szczeniaka, tak, aby musiał przysiąść, by za nią podążyć. Gdy tylko usiądzie, od razu podaj mu smakołyk i pochwal go. Czas ma znaczenie, więc w początkowej fazie szkolenia psa dawaj mu przekąskę, od razu, gdy usiądzie. Pamiętaj, że starasz się wypracować skojarzenie między poleceniem „siad”, a nagrodą. Gdy Twój psiak opanuje już tę umiejętność, możesz wyeliminować ruch ręki nad jego głową. Jak nauczyć psa komendy zostań? Gdy Twój pies potrafi już siadać, pokaż mu płasko ułożoną dłoń i powiedz „zostań” Powoli zrób krok w tył, ale nadal utrzymuj kontakt wzrokowy ze szczeniakiem Jeśli szczeniak wstanie, wróć do niego Jeżeli zostanie w tej samej pozycji nagródź go pochwałą i smakołykiem Powtarzaj ćwiczenie, dopóki Twój pies nie nauczy się zostawać w miejscu Teraz spróbuj zrobić dwa kroki w tył. Jeśli piesek się poruszy, zacznij od początku stopniowo wydłużając odległość i zawsze pamiętaj o wydawaniu komendy Gdy chcesz zakończyć ćwiczenie, przywołaj go do siebie poleceniem „chodź” Pamiętaj by nagradzać psa spokojnie. Zbytni entuzjazm utrudni mu pozostanie na wskazanym miejscu Jak nauczyć psa komendy leżeć? Zacznij od polecenia „siad” Przytrzymaj smakołyk przed nosem psiaka Przesuń rękę ze smakołykiem w kierunku podłogi, tuż przed jego łapami. Następnie oddal ją od pieska, jak gdybyś rysował literę L. Twój szczeniak najpewniej podąży za smakołykiem Gdy już się położy, powiedz „leżeć” i spokojnie go pochwal Jak nauczyć psa komendy chodź? Przypnij psiakowi smycz do obroży. Trzymając w ręku zabawkę, zrób kilka kroków w tył. Jeśli nie będzie chciał poczekać na Twoje polecenie, użyj komendy „siad” lub „zostań” Wydaj komendę "chodź" i spokojnie go pochwal Powoli zwiększaj odległość, a gdy pies opanuje przychodzenie na zawołanie wyeliminuj smycz Jak nauczyć psa komendy do nogi? Jeśli masz taką możliwość, przed spacerem pozwól psiakowi spalić nadmiar energii podczas zabawy. Powoli spacerując, przyciągnij go blisko do siebie, wydaj komendę „do nogi” i idź dalej. Prowadząc na smyczy psa, stopniowo dawaj mu trochę luzu. Gdy szczeniak spaceruje przy Twojej nodze dbaj o interakcje z nim (utrzymując kontakt wzrokowy), chwal go i nagradzaj, gdy dobrze sobie radzi. Idźcie tym samym tempem. Jeżeli pies znajdzie się za Tobą, będzie musiał biec, by się z Tobą zrównać. Spraw, aby nauka chodzenia przy nodze była zabawą dla psa. Możesz zacząć naukę komendy „siad” już w 7 tygodniu życia szczenięcia. Pora posiłków jest doskonałą okazją do powtarzania ćwiczeń. Nie krzycz i nie używaj groźnego tonu, gdy Twój piesek popełnia błędy. Zamiast zachęcić do nauki, możesz go przestraszyć i zdezorientować. Tych kilka prostych wskazówek pomogło już wielu właścicielom zwierząt w tresurze. Jednak każdy szczeniak jest inny, więc być może będziesz musiał trochę się postarać, aby szkolenie było dla Twojego pupila atrakcyjne. Jeśli Twój szczeniak nie będzie robił postępów, warto skorzystać z porady trenera lub psiego behawiorysty. Komenda zwalniająca to taka, która kończy dane ćwiczenie. Można jej też używać w życiu codziennym podczas karmienia psa, wychodzenia na spacer, lub wypuszczania psa z samochodu. Zasada działania komendy zwalniającej polega na tym, że pies może zmienić swoją pozycję tylkopo usłyszeniu zwolnienia. Wprowadzając komendę zwalniającą nie musicie wprowadzać już komendy „zostań”, ponieważ pies pozostaje w zadanej pozycji tak długo, aż nie usłyszy innej komendy, lub właśnie komendy zwalniającej. Wektor podchodzi do miski dopiero po usłyszeniu komendy zwalniającej Nauka wyskakiwania z samochodu, dopiero po usłyszeniu komendy zwalniającej, może uratować psu życie Wychodzenie z domu po usłyszeniu komendy zwalniającej zapobiega przepychankom przy drzwiach i ciągnięciu na smyczy Nauka komendy zwalniającej jest dość prosta, ale jak zwykle podczas nauki, trzeba wykazać się wytrwałością i konsekwencją. Najpierw musicie ustalić jakiego słowa, lub gestu będziecie używać jako komendę zwalniającą. Ważne jest, by nie było to słowo używane często w mowie codziennej. Chodzi o to, by niechcący nie zwalniać psa w przypadkowych momentach. Ja używam jako zwolnienia słowa „ok”, ale może to być „wolny”, „przerwa”, „biegaj”, „koniec”, lub inne wybrane przez was słowo. Jeśli chcecie nauczyć waszego psa zwolnienia na gest, to też musi on być dobrze przemyślany. Nie może kojarzyć się psu z innymi gestami oznaczającymi na przykład „siad” czy „waruj”. Nie powinien to być też gest przypadkowy, by podobnie jak w przypadku komendy słownej, nie zwalniać psa niechcący. Wektor wykonuje komendę „siad”. Jeżeli wybraliście już odpowiednie słowo/gest na zwolnienie psa, możecie przystąpić do nauki. Pokażę wam jak to zrobić na przykładzie komendy „siad”. Najpierw wystarczy wydać komendę „siad”, a po kilku sekundach wypowiedzieć komendę zwalniającą. Na początku wasz pies nie będzie miał pojęcia czego od niego oczekujecie i jest to zupełnie normalne, bo niby skąd ma to wiedzieć? Dlatego na początku należy wyprowadzić psa z pozycji na przykład rzucając na ziemię smakołyk, lub zabawkę. W ten sposób, po kilku powtórzeniach, wasz pies zacznie rozumieć, że po komendzie zwalniającej może wstać. Na tym etapie możecie wycofać już naprowadzanie smakołykiem/zabawką i tylko chwalić psa, jeśli po usłyszeniu komendy zwalniającej zmieni pozycję. Powinniście nagradzać wszystko co nie jest siadem. Jeśli pies wstanie, podejdzie do was, podbiegnie, należy go pochwalić. Po wydaniu komendy zwalniającej zachęcam go do zmiany pozycji rzucając smakołyk na ziemię. Kolejnym etapem nauki jest nauczenie psa, by nie reagował na słowa podpuchy. Ostatecznie chcemy, by tylko wybrane wcześniej słowo było dla niego zwolnieniem. Trzeba psa więc nauczyć, by ignorował wszystkie inne słowa. Jak to zrobić? Wystarczy wydać komendę np. „siad” i gdy pies usiądzie wypowiedzieć jakieś losowe słowo. Jeśli pies pozostanie w pozycji siedzącej, nagradzamy go. Jeśli zerwie siad, ponownie wydajemy komendę „siad” i próbujemy jeszcze raz. Ważne by wypowiadane słowo nie przypominało swym brzmieniem komendy zwalniającej. Psom dość trudno idzie rozróżnianie dźwięków, dlatego na początku nauki wybierajcie słowa neutralne np. „drzewo”, „niebo”, „talerz” itp. Zwróćcie też uwagę na to, by ilość słów podpuch była za każdym razem inna. Jeśli po komendzie „siad” występuje zawsze jedno słowo podpucha, a potem zawsze komenda zwalniająca, to wasz pies nauczy się, że drugie słowo po komendzie „siad” oznacza zwolnienie. A my chcemy go nauczyć, że wybrane przez nas konkretne słowo np „ok” jest komendą zwalniającą. Jeśli wasz psiak już dość dobrze rozróżnia komendę zwalniającą od innych słów, możecie powoli zacząć wprowadzać słowa zbliżone brzmieniem do zwolnienia. Ja jako komendę zwalniającą używam słowa „ok”, a wśród moich słów podpuch pojawia się na przykład podobny w brzmieniu „hokej”. Wprowadzam dodatkowe rozproszenia, by nauczyć Wektora, że tylko po usłyszeniu komendy zwalniającej może zmienić pozycję. Kolejnym etapem nauki jest wprowadzenie rozproszeń. Musimy nauczyć psa, że cokolwiek robimy musi zostać w zadanej pozycji, aż do momentu usłyszenia komendy zwalniającej. Na początku zacznijcie od prostych rozproszeń, na przykład zróbcie krok w bok i dajcie psu nagrodę jeśli wytrzyma pozycję. Z czasem możecie robić tych kroków coraz więcej, aż dojdziecie do etapu, gdy będziecie mogli przebiegać koło psa, a on pozostanie w zadanej pozycji. Pamiętajcie, by rozproszenia wprowadzać stopniowo. Jeśli wasz pies zrywa komendę to oznacza, że musicie zmniejszyć swoje wymagania. Poćwiczcie z psem przy mniejszych rozproszeniach i powoli zwiększajcie trudność ćwiczenia. Starajcie się, by waszemu psu jak najczęściej udawało się utrzymać pozycję. Oczywiście za każde utrzymanie pozycji pies otrzymuje nagrodę. Na zakończenie ćwiczenia wydajcie komendę zwalniającą. Podrzucanie ulubionej zabawki też nie oznacza zwolnienia z komendy „siad” Bądźcie kreatywni podczas wprowadzania nowych rozproszeń. Im więcej różnych scenariuszy przećwiczycie, tym lepiej. Nauczcie psa, że bez względu na to jak wy się zachowujecie, czy biegacie, krzyczycie, podskakujecie, turlacie się, podrzucacie zabawkę… bez względu na to ile psów jest w okolicy, ile kotów, czy samochodów jest w pobliżu, on zawsze musi utrzymać daną pozycję aż do usłyszenia komendy zwalniającej. Jeżeli pies zerwie pozycję, każemy mu znów usiąść, nie nagradzamy, ipowtarzamy ćwiczenie od początku. Jednym słowem nagradzamy udane próby ignorujemy pomyłki. Oczywiście ćwiczenie różnych scenariuszy może trochę potrwać. Dlatego należy uzbroić się w cierpliwość i konsekwentnie ćwiczyć. Dopiero po wydaniu komendy zwalniającej Wektor może pobawić się zabawką W filmiku możecie zobaczyć jak powinien wyglądać proces wprowadzania nowych rozproszeń. Wektor zna już dobrze komendę „siad” oraz komendę zwalniającą „ok”. Mimo to, gdy zaczęłam klaskać i tupać na drewnianym pomoście, Wektor zerwał komendę. Musiałam więc zmniejszyć rozproszenia i stopniowo nauczyć go, że nawet tupanie i klaskanie oznacza „siad zostań”. Cała nauka zajęła nam około 5 min. Oczywiście należy jeszcze taką sesję powtórzyć kilkukrotnie, by utrwalić to zachowanie. Możesz nauczyć psa sztuczek w sposób, który będzie efektywny i przyjemny dla twojego pupila, a ty unikniesz frustracji związanej z brakiem zrozumienia twoich poleceń. Dzięki temu czas spędzony razem z psiakiem zaowocuje nie tylko nowymi umiejętnościami u niego, ale także wzmocnieniem relacji między wami. Spis treści: Każdy pies może robić sztuczki Jakich sztuczek może nauczyć się twój pies? Metody nauki sztuczek Sztuczka "Łapka" - dotykanie znacznika SSztuczka "Czołgaj się" Skakanie psa przez przeszkody Sztuczka "Ukłon" Smakołyk za wykonanie sztuczki - czy zawsze jest konieczny? Odpoczynek po intensywnej nauce sztuczek Jakich błędów nie popełniać podczas nauki psa sztuczek? Na koniec Każdy pies może robić sztuczki Każdy z trików, wymaga odmiennej techniki i indywidualnego podejścia do psa. Nie ucz wszystkiego na raz, ani nie wywieraj presji, by psiak łapał szybciej komendy. Najważniejsze jest to, by zarówno dla opiekuna, jak i pupila był to przyjemnie spędzony czas razem. Należy też rozróżnić wychowanie, od dodatkowych umiejętności. Na przykład komenda „na miejsce”, gdy wskazujesz pupilowi psie legowisko, by się na nie udał, nie jest sztuczką tylko wymogiem posłuszeństwa. Jakich sztuczek może nauczyć się twój pies? Możliwości psa, jeśli chodzi o sztuczki, są szerokie ze względu na jego spryt, inteligencję, a przede wszystkim chęć współpracy z człowiekiem. Najlepiej zacząć naukę od podstawowych umiejętności typu „siad”, „poproś” czy „podaj łapę”. Na następnym etapie możesz nauczyć psa o wiele bardziej zaawansowanych rzeczy jak czołganie się, wykonywanie slalomu, skoków przez przeszkody. Zasada jest zawsze taka, że nauka każdej sztuczki powinna przebiegać stopniowo, od najprostszych komend po trudniejsze wyzwania, przy czym powinny być zachowane odstępy czasowe pomiędzy nabywaniem kolejnych umiejętności twojego zwierzaka. Metody nauki sztuczek Każdy z trików, wymaga odmiennej techniki i indywidualnego podejścia do psa. Nie ucz wszystkiego na raz, ani nie wywieraj presji, by psiak łapał szybciej komendy. Najważniejsze jest to, by zarówno dla opiekuna, jak i pupila był to przyjemnie spędzony czas razem. Należy też rozróżnić wychowanie, od dodatkowych umiejętności. Na przykład komenda „na miejsce”, gdy wskazujesz pupilowi psie legowisko, by się na nie udał, nie jest sztuczką tylko wymogiem posłuszeństwa. Sztuczka „Łapka” – dotykanie znacznika W tym ćwiczeniu pies ma za zadanie dotknąć przygotowanego elementu, czyli znacznika. Może być on np. pod postacią deseczki, by było mu wygodnie kłaść łapę na płaskiej powierzchni. Wpierw umieszczasz element w niewielkiej odległości i za każdym razem, gdy twój pupil wykona ruch w stronę znacznika, nagradzasz go przysmakiem. Można też zastosować kliker, czyli przyrząd do generowania dźwięku, który zwierzakowi kojarzy się z aprobatą. Dzięki nagradzaniu pies stopniowo będzie się zbliżał do wyznaczonego przedmiotu, aż w końcu położy na nim łapę. Na początku dla ułatwienia możesz znacznik trzymać w ręku, ale nie naprowadzaj na niego łapy psiaka. Sam musi skojarzyć poprzez pochwałę, czego od niego oczekujesz. Sztuczka „Czołgaj się” Umiejętność czołgania się psa na komendę jest zarezerwowane dla zwierzaków na zaawansowanym poziomie, które przyswoiły sobie już łatwiejsze elementy treningu. Podczas nauki wpierw musisz zachęcić psa do położenia się. W tym celu obniż rękę ze smakołykiem do podłogi. Pies może wpierw położyć przednią część tułowia – nagródź go, ale nie przestawaj zachęcać do pełnego ruchu. Gdy położy tylną część, ponownie pochwal psa. Na kolejnym etapie nagroda powinna pojawić się dopiero wtedy, gdy psiak nie tylko położy się na ziemi, ale też wykona krok w twoim kierunku. Za każdym razem wymagaj, by ruch pełzający być coraz wyraźniejszy, aż do pełnego sukcesu. Dopiero gdy wykona pełną sekwencję, powinien dostać smakołyk. Na koniec dodaj komendę słowną oraz gest ręką. Dzięki temu nawet bez przysmaku, pies położy się i zacznie czołgać. Skakanie psa przez przeszkody Nie każdy pies jest stworzony do pokonywania przeszkód skokiem, ale są rasy, które wprost to uwielbiają i są na tyle zwinne i lekkie, że przyjdzie im to z łatwością. Jednak nawet takie psy potrzebują przed tym ćwiczeniem rozgrzewki oraz miękkiego podłoża, by nie doszło do kontuzji. Na rozruszanie mięśni przydać się kilkunastominutowy spacer. Następnie ustaw niewysoką przeszkodę i wydaj komendę „siad” i „zostań” i przejdź na drugą stronę bramki. Pokaż smakołyk i gestem zachęć psa do skoku i wydaj komendę „hop”. Po udanym ćwiczeniu nagródź, a jeśli się nie uda, ćwiczcie dalej. Sztuczka „Ukłon” Ten trik nie tylko jest sympatyczny, ale poprzez rozciąganie wzmacnia obręcz barkową psa. Wpierw obniż rękę, w której znajduje się smakołyk, a głowa psa za nią podąży. Nie wymagaj od razu, że pies się w pełni skłoni, nagradzaj każdy jego ruch głową w dół poprzez zgięcie łap. Stopniowo dąż, by gest się pogłębiał. Osiągniesz to, coraz bardziej obniżając rękę z nagrodą, przez co przednie łapy psy muszą mocniej się ugiąć. Pomocne będzie zastosowanie blokady z tyłu, by psiak nie mógł się cofnąć – może np. stać za nim kanapa. Gdy psu uda się dotknąć ziemi łokciami przednich łap, trening można uznać za udany. Na koniec zamień gest ręką, na komendę słowną „ukłon”. Smakołyk za wykonanie sztuczki – czy zawsze jest konieczny? Za każdym razem, gdy psiak wykonana poprawnie polecenie, powinien być przez ciebie nagrodzony. Dzięki temu otrzymuje informację zwrotną, że jesteś z niego zadowolony, a przyjemność z otrzymania pochwały powoduje u niego pozytywne wzmocnienie. Jednym z rodzajów nagród, szczególnie lubianych przez psy są smakołyki. Na początkowym etapie nauki dawaj je hojnie, za każdym razem, gdy psiak wykona oczekiwany ruch. Z czasem jednak dawanie bez ustanku przekąsek staje się kłopotliwe, więc stosuj zamienne nagrody. Równie dobrze podziała pochwała słowna z poklepaniem lub zgoda na zabawę na dworze np. poprzez tarzanie się w liściach. Przysmaki dalej mogą zostać nagrodą, ale dawaj już je za wykonanie całej sekwencji ćwiczeń. Odpoczynek po intensywnej nauce sztuczek Zazwyczaj nauka sztuczek przebiega intensywnie, bo pies angażuje się w całości w wykonywanie poleceń. Tym bardziej konieczne będzie potem jego wyciszenie i uspokojenie, bo może być zanadto podekscytowany, a zwłaszcza po wyczerpującym treningu, pies będzie potrzebował odpoczynku. Podczas snu zregeneruje się najszybciej. Pamiętaj, aby zapewnić odpowiednio miękkie legowisko dla psa, by chętnie się na nie udał. Dzięki temu uspokoi się szybko, a po drzemce będzie gotowy na dalszą naukę. Jakich błędów nie popełniać podczas nauki psa sztuczek? Błędy podczas szkolenia psa zazwyczaj dotyczą doboru miejsca i czasu. Po pierwsze pomieszczenie musi być na tyle przestronne, by umożliwiało futrzakowi swobodne manewry. Podłoże nie może być śliskie, bo może być to przyczyną kontuzji w razie poślizgnięcia się, więc odpadają płytki ceramiczne. Trawa, mata lub dywan będą właściwsze. Przy skokach podłoże nie może być z kolei za twarde, także nie ucz psa tego triku np. na betonie. Jeśli chodzi o porę, nie zaczynaj nauki, gdy pies jest zmęczony, ale weź pod uwagę również własną kondycję. Jeśli ty będziesz zmęczony, możesz reagować irytacją na to, że twój pupil nie łapie w lot komend. Wtedy wspólny czas mnie będzie ani przyjemny, ani owocny. Innym kardynalnym błędem jest niedostosowanie sztuczek, do możliwości fizycznych psa. Przy jego problemach z kręgosłupem lub tylną częścią ciała, stawanie na dwóch łapkach na komendę będzie bolesne. Nauka takich sztuczek może doprowadzić do pogłębienia kontuzji, więc lepiej skonsultować się z zoofizjioterapeutą, jeśli upierasz się przy tego typu ruchach, a on doradzi, jak wzmocnić tylną część ciała. Ważne jest też dostosowanie nauki do aktualnego poziomu futrzaka. Zbyt trudne zadanie, np. podczas śruby (okrążanie opiekuna tyłem przez psa) może przekroczyć możliwości motoryczne niewytrenowanego psiaka. Chodzenie do tyłu nie jest dla psa naturalne i może być zbyt skomplikowane, by pojął, o co nam chodzi. Tego typu sztuczki należy zostawić dla profesjonalnej szkolonych psów. Na koniec Nauka psa sztuczek służy przede wszystkim wspólnej zabawie i pogłębianiu relacji. Zawsze staraj się stworzyć dogodne warunki do treningu i nie wymagaj za dużo od swojego pupila, ale bądź konsekwentny i nagradzaj go tylko za udane sztuczki. Wtedy czas spędzony razem zaowocuje wzajemnym zaufaniem oraz poprawnie wykonanymi trikami.

jak nauczyć psa komendy zostań